We kennen allemaal wel het eigenwoningforfait. Het eigenwoningforfait is een bedrag dat bij de aangifte inkomstenbelasting wordt opgeteld bij het inkomen van een belastingplichtige die een eigen woning bezit. Dit forfait wordt berekend op basis van de WOZ-waarde (Wet waardering onroerende zaken) van de woning en is bedoeld om het voordeel van het eigenwoningbezit te belasten.
Dit eigenwoningforfait ligt op dit moment onder vuur. Het bijtellingspercentage voor dure woningen zou in strijd kunnen zijn met Europese wetgeving.
Hoogte eigenwoningforfait
Volgens artikel 3.112 Wet inkomstenbelasting 2001 wordt het eigenwoningforfait forfaitair vastgesteld op basis van de waarde van de woning. Het forfait is afhankelijk van de waarde van de woning.
Voor 2024 zijn de percentages als volgt:
- Voor woningen met een waarde tussen € 12.500 en € 25.000 is het percentage 0,10%.
- Voor woningen met een waarde tussen € 25.000 en € 50.000 is het percentage 0,20%.
- Voor woningen met een waarde tussen € 50.000 en € 75.000 is het percentage 0,25%.
- Voor woningen met een waarde tussen € 75.000 en € 1.310.000 is het percentage 0,35%.
- Voor woningen met een waarde boven € 1.310.000 is het forfait € 4.585 vermeerderd met 2,35% van de waarde boven € 1.310.000
Wet Hillen
De Wet Hillen, officieel bekend als artikel 3.123a van de Wet inkomstenbelasting 2001, is een regeling die belastingplichtigen een aftrek verleent als zij geen of een geringe eigenwoningschuld hebben. Deze regeling werd ingevoerd om het aflossen van de eigenwoningschuld te bevorderen en de lasten van eigenaar-bewoners zonder of met een lage schuld te verminderen.
De aftrek wordt berekend als het verschil tussen het eigenwoningforfait en de daarop drukkende aftrekbare kosten. Hierdoor verkrijgt de belastingplichtige in beginsel geen belastbare inkomsten uit de eigen woning.
Sinds 1 januari 2019 wordt de Hillenregeling geleidelijk uitgefaseerd met een overgangsperiode van dertig jaar. Dit betekent dat de regeling per 1 januari 2048 volledig is afgeschaft.
In 2024 bedraagt de aftrek 80% van het verschil tussen het eigenwoningforfait en de aftrekbare kosten. De consequentie van het afbouwen van de aftrek is dat het inkomen uit de eigenwoning (weer) boven € 0 uit kan komen. Voor een woning met een WOZ-waarde van € 1.600.000 zonder hypotheekrenteaftrek betekent dit voor 2024 een bijtelling van ongeveer € 2.000.
Bezwaar tegen villataks
Net als het fictieve rendement van box 3 is de kans aanwezig dat de Villataks in strijd is met het Europese recht. De Villataks is op 1 januari 2009 namelijk ingevoerd met als argument dat bij dure eigen woningen ook sprake is van een beleggingsmotief. Bij het tarief van de Villataks is daarom destijds aansluiting gezocht met box 3.
Inmiddels zijn ruim 200.000 woningen een miljoen of meer waard. Tien jaar geleden lag dat aantal nog op zo’n 13.000. Iemand met een huis van drie miljoen heeft door de villabelasting een jaarlijks nadeel van € 15.000. Door de wet-Hillen wordt de schade op dit moment nog beperkt tot € 3.000.
In het Kerstarrest heeft de Hoge Raad bepaald dat het niet vanzelfsprekend is dat wanneer er een bepaalde hoogte van vermogen aanwezig is, dit wordt aangewend ter belegging. De woning is in de meeste gevallen niet anders bedoeld dan om in te wonen.
De verwachting is dat de rechtmatigheid van de Villataks tot aan de Hoge Raad wordt uitgeprocedeerd. BDO heeft bijvoorbeeld met de Belastingdienst afgesproken om één specifieke zaak te laten toetsen door de rechter.
Wil je de rechten van je klant veiligstellen, dan moet je tijdig bezwaar maken tegen de aanslag.
Het ministerie van Financiën heeft de bezwaarschriften tegen de villataks (nog) niet aangewezen als massaal bezwaar. Een massaal bezwaarprocedure is een speciale procedure in de Nederlandse belastingwetgeving, bedoeld om efficiënt en effectief om te gaan met een groot aantal bezwaarschriften die dezelfde rechtsvraag betreffen. Dit heeft tot gevolg dat je misschien zelf voor je klant moet gaan procederen.
Uitspraak Rechtbank
De Rechtbank Noord-Holland heeft op 15 oktober 2024 inmiddels geoordeeld dat de Villataks niet in strijd is met Europese wetgeving. De wetgever heeft met de regeling van het eigenwoningforfait beoogd uitdrukking te geven aan het totale voordeel dat een belastingplichtige heeft van zijn eigen woning, bestaande uit een bestedingsaspect (verkrijging van woongenot) en een beleggingsaspect (waardeontwikkeling).
Volgens de rechtbank is het de wetgever toegestaan deze aspecten in de belastingheffing te betrekken en vanwege het beleggingsaspect een hoger forfait voor duurdere eigen woningen vast te stellen. De wetgever blijft daarmee binnen de aan hem toekomende beoordelingsmarge.
Dus…
Er bestaat discussie over de houdbaarheid van de villataks in relatie tot artikel 1 van het Eerste Protocol bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EP EVRM). Er zijn argumenten dat de villataks mogelijk niet houdbaar is onder dit artikel, dit kan een reden zijn om bezwaar te overwegen. In onze modellenbibliotheek zijn hiervoor modellen aanwezig.
Houd er wel rekening mee dat er geen collectieve afdoening is van de bezwaarschriften. Het is dus mogelijk dat je zelf voor je klant moet gaan procederen.
Het is onzeker of de lopende procedures een positieve uitkomst heeft voor je klanten. Een rechtbank heeft inmiddels geoordeeld dat de Villataks niet in strijd is met de Europese wetgeving. Het uiteindelijk oordeel is aan de Hoge Raad.
Hulp nodig?
We helpen je graag! Stuur een mail aan fiscaal@auxiliumadviesgroep.nl.
