Helpdeskvraag
Mijn klant gaat eind dit jaar emigreren. De emigratie vindt plaats vóór 31 december 2023. Hij heeft een aanmerkelijk belang in een bv die in Nederland gevestigd blijft. Vanuit privé heeft hij een schuld van € 1.000.000 aan de bv. Een deel van de lening heeft betrekking op de woning waarin hij in Spanje gaat wonen. Moet worden afgerekend voor excessief lenen en over welk bedrag?
Antwoord
Belastingverdrag
In principe is op basis van de Wet excessief lenen sprake van een fictief regulier voordeel. Maar, op basis van de huidige belastingverdragen mag Nederland niet heffen over het fictieve (dividend)voordeel. De wetgever heeft aangegeven niet van plan te zijn belastingverdragen actief aan te passen op dit punt. Dat neemt niet weg dat bij toekomstige wijzigingen van belastingverdragen alsnog een regeling voor het fictief voordeel van excessief lenen kan worden opgenomen op grond waarvan Nederland wel heffingsrecht zou krijgen.
Conserverende aanslag
Als toch (eerder) een conserverende aanslag is opgelegd, dan kan de belasting in sommige situaties wel worden geïnd. Hierbij is van belang of de emigratie vóór of na 15 september 2015 heeft plaatsgevonden. Soms kan zelfs dubbele heffing plaatsvinden.
Bij emigratie uit Nederland wordt aan de aandeelhouder die een aanmerkelijk belang bezit, een conserverende aanslag opgelegd voor het verschil tussen de waarde in het economische verkeer van het belang en wat de aandeelhouder voor het belang heeft opgeofferd (de verkrijgingsprijs). De aanslag wordt niet direct ingevorderd, voor een aandeelhouder die naar een land binnen de EU emigreert wordt automatisch renteloos uitstel van betaling verleend en is het stellen van zekerheid niet nodig.
Een excessieve schuld leidt voor het bovenmatige deel tot intrekking van het uitstel van betaling van de conserverende aanslag. Het heeft daarom voor de aanmerkelijkbelanghouder (AB-houder) geen zin om voor de eerste peildatum van 31 december 2023 te emigreren uit Nederland om de Wet excessief lenen te ontlopen. Nederland kan op grond van de huidige belastingverdragen weliswaar niet heffen over het als een fictief dividend gekwalificeerde excessieve deel van de schuld, maar dit excessieve deel leidt wel tot invordering van de nog openstaande conserverende aanslag.
Stel dat de dga op een later moment een dividenduitkering doet om de schuld af te lossen, dan kan vaak zowel Nederland (bronland) als het woonland dat dividend in de heffing betrekken. Dit is uiteraard wel afhankelijk van de bepalingen van het betreffende verdrag.
Met andere woorden; heeft de AB-houder een kwalificerende lening van € 1.000.000 van zijn bv, dan wordt zijn conserverende aanslag op de eerste peildatum van 31 december 2023 ingevorderd met 26,9% box 2 heffing over € 300.000.
Beperking heffing
Ook hier is het overigens zo dat belastingverdragen de heffing van Nederland vaak beperken. Onder de meeste verdragen kan Nederland slechts 15% heffen. Alleen bij landen waarmee in het verdrag een zogenaamd aanmerkelijk belangvoorbehoud is gemaakt, kan Nederland tot 26,9% heffen. Zo’n voorbehoud is bijvoorbeeld gemaakt in het belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland.
Uitzondering 15 september 2015
AB-houders die voor 15 september 2015, 15:15 uur uit Nederland zijn geëmigreerd, hebben geen last van de Wet excessief lenen. Bij hen wordt het excessieve deel van de kwalificerende schuld namelijk niet ingevorderd op de conserverende aanslag.
Verkapt dividend
Kan de Belastingdienst dan helemaal niet heffen over een buitensporige schuld van een aandeelhouder van zijn bv? Nee. De Belastingdienst kan namelijk op grond van de Nederlandse belastingverdragen wel heffen over verkapt dividend.
Uitzondering eigen woning
Vervolgens is het de vraag of de uitzondering voor de eigenwoningschuld geldt, op het moment dat de woning in het buitenland is gelegen.
Volgens de wettekst gaat het om een schuld die is aangegaan voor de eigen woning als bedoeld in artikel 3.119a Wet IB 2001. In de Nota naar aanleiding van het nader verslag staat vermeld dat de uitzondering voor eigenwoningschulden ook geldt voor de buitenlandse belastingplichtige AB-houder en zijn bloed- of aanverwanten in de rechte lijn.
Er moet wel worden voldaan aan de definitie van de eigenwoningschuld. Daarnaast moet voor schulden die zijn aangegaan na 1 januari 2023 een hypotheekrecht zijn gevestigd (naar buitenlands recht).
FAQ
Bekijk hier onze FAQ over excessief lenen. We behandelen hier veelgestelde vragen uit de helpdesk. De FAQ wordt steeds aangevuld.
Webinar
Wij verzorgen een webinar over ‘excessief lenen’. Tijdens dit webinar wordt de regeling in vogelvlucht doorgenomen en worden oplossingen behandeld. Er wordt o.a. ingegaan op echtscheiding en overlijden.
