Stel je voor: jullie trouwen in juli of, heel verdrietig, jouw partner overlijdt in maart. In beide gevallen ben je officieel maar een deel van het jaar fiscaal partner. Toch kun je ervoor kiezen om voor het hele jaar als fiscale partners te worden aangemerkt. Waarom zou je dat doen? En wat levert het op?
Een recente uitspraak van de rechtbank Zeeland-West-Brabant (ECLI:NL:RBZWB:2025:3324) laat zien hoe belangrijk deze keuze kan zijn. In deze zaak ging het om een overleden partner en de vraag of de rendementsgrondslag van box 3 volledig aan die partner mocht worden toegerekend. Het antwoord: ja, mits er expliciet gekozen is voor voljaarspartnerschap. En dat is precies waar het vaak misgaat.
Wat houdt deze keuze precies in?
Als je in de loop van het jaar fiscaal partner wordt (bijvoorbeeld door huwelijk, samenwonen of overlijden), kun je samen kiezen om voor het hele jaar als fiscale partners te worden behandeld. Deze keuze leg je vast in de aangifte of via een apart verzoek. Belangrijk: de Belastingdienst leidt dit niet automatisch af uit je aangifte. Je moet het echt zelf aangeven.
Let op: deze keuze heeft alleen gevolgen voor de verdeling van gemeenschappelijke inkomensbestanddelen. Denk aan de rendementsgrondslag in box 3, de hypotheekrenteaftrek of persoonsgebonden aftrekposten. Het inkomen zelf verandert niet, en ook andere fiscale regelingen blijven gebaseerd op de werkelijke duur van het partnerschap.
Wat zijn de voordelen?
Door slim te verdelen kun je belasting besparen. Zo kun je aftrekposten toerekenen aan de partner met het hoogste inkomen, of box 3-vermogen onderbrengen bij de partner met het laagste tarief. Bij overlijden kun je het hele box 3-vermogen aan de overledene toerekenen, zonder dat er een tijdsevenredige herrekening plaatsvindt. Dat kan flink schelen in de heffing.
Een voorbeeld: stel dat jouw partner overlijdt in maart. Zonder keuze wordt het box 3-vermogen verdeeld naar rato van het aantal dagen. Maar als je kiest voor voljaarspartnerschap, kun je het hele vermogen aan de overledene toerekenen. Dat voorkomt een hogere heffing bij de langstlevende partner.
Of stel dat jullie in juli trouwen. Door ervoor te kiezen het hele jaar fiscale partners te zijn, kun je de hypotheekrenteaftrek over het hele jaar verdelen. Dat levert vaak een mooi belastingvoordeel op.
En als je niet kiest?
Dan verandert het spel. Zonder expliciete keuze voor voljaarspartnerschap mag je de gezamenlijke vermogensbestanddelen niet vrij verdelen. In dat geval geldt de juridische eigendomsverhouding als uitgangspunt.
Dat betekent ook dat je minder flexibel bent in het benutten van tariefverschillen of het strategisch toerekenen van negatieve inkomensbestanddelen. Kortom: je laat fiscale optimalisatie liggen.
Tot slot
De keuze om het hele jaar fiscaal partner te zijn, is een krachtig instrument om je belastingpositie te optimaliseren. Maar het is geen automatisme. Je moet er bewust voor kiezen, samen met je partner, en op tijd. En vergeet niet: het gaat alleen om de verdeling van inkomensbestanddelen – niet om het inkomen zelf.
Hulp nodig?
Het team Fiscaal helpt je graag!
