De zomervakantie lijkt nog ver weg, maar al veel mensen oriënteren zich op een zomerse bestemming om te ontsnappen aan het grijze grauwe winterweer. Veel bedrijven hebben een vastgestelde collectieve bedrijfssluiting. Maar wat nou als de werknemer voor de collectieve vakantiesluiting arbeidsongeschikt is? Hoe ga je dan om met de vakantiedagen? Dit was heel lang een grijs gebied, maar de Rechtbank Zeeland-West-Brabant biedt hiervoor sinds januari 2025 duidelijkheid.
De wettelijke regels over het opnemen van vakantie door een (zieke) werknemer
De hoofdregel is dat een vakantie wordt vastgesteld volgens de wensen van de werknemer. Van deze hoofdregel kan worden afgeweken (artikel 7:638 lid 2 BW). Een werkgever en werknemer kunnen samen afspreken dat de werknemer in een bepaalde periode – bijvoorbeeld in de zomer of rond Kerst – verplicht vakantie moet opnemen. Deze afspraak tussen werkgever en werknemer(s) moet volgens de wet schriftelijk worden vastgelegd. Schriftelijk betekent naar wetgeving dat de werknemer hiervoor tekent. Dat kan in de arbeidsovereenkomst en/of in de arbeidsovereenkomst toegepast handboek arbeidsvoorwaarden. Het is aan de werkgever om aan te tonen dat deze schriftelijke afspraak is gemaakt. Dit als bewijs als een werknemer de afspraak betwist.
Zieke werknemer
De wet heeft ook regels die specifiek gelden voor een zieke werknemer. Hoofdregel is dat dagen waarop een werknemer ziek is gedurende zijn vakantie, niet kunnen gelden als vakantie. Deze hoofdregel geldt ook tijdens een collectieve bedrijfsvakantie. Ook hier geldt dat er weer uitzonderingen op de hoofdregel mogelijk zijn.
In de eerste plaats is het mogelijk om ‘in een voorkomend geval’ met de werknemer af te spreken dat wél vakantie wordt opgenomen tijdens ziekte. De nadruk ligt hier op ‘in een voorkomend geval’. Dat betekent dat de werkgever met een zieke werknemer afspraken kan maken over opname van vakantiedagen op het moment dat er concreet sprake is van een vakantie.
De tweede uitzondering gaat over het bij voorbaat (in tegenstelling tot ‘in een voorkomend geval’) afspreken dat vakantiedagen worden opgenomen, ook als de werknemer tijdens de vakantie ziek is. Partijen kunnen alleen voor wat betreft de zogenaamde bovenwettelijke vakantiedagen bij voorbaat afspreken dat ziektedagen toch worden aangemerkt als vakantiedagen. Een afspraak bij voorbaat kan dus niet gaan over wettelijke vakantiedagen van de werknemer.
Ook bij deze uitzonderingen geldt dat het aan de werkgever is om aan te tonen dat de afspraken zijn gemaakt en om dat te bewijzen op het moment dat de werknemer het bestaan ervan betwist.
Casus
In de casus bij de Rechtbank Zeeland-West Brabant ging de werkgever ervan uit dat de collectieve bedrijfsvakantie al voor de ziekte van de werknemer was vastgesteld en dat werknemer daarvan op de hoogte was. Maar uit de afspraak bleek niet dat is afgesproken dat de collectieve bedrijfsvakantie ook als vakantie zou gelden voor een zieke werknemer. Een soortgelijke afspraak bij voorbaat zou bovendien alleen kunnen gelden voor de bovenwettelijke vakantiedagen. Ook blijkt uit de stellingen van de werkgever niet dat in het voorkomende geval – dus toen de zomersluiting en de kerstsluiting voor de deur stonden – met werknemer is afgesproken dat er vakantiedagen zouden worden afgeschreven. Zoals uit de geschetste regels blijkt, is de instemming van een zieke werknemer om ziektedagen als vakantiedagen aan te merken wel nodig.
Conclusie Kantonrechter
Nu niet is gesteld of gebleken dat de werkgever met de werknemer de afspraak heeft gemaakt dat de collectieve bedrijfssluitingen ook tijdens zijn ziekte zouden worden aangemerkt als vakantie, ligt de vordering van de werknemer tot betaling van de vakantiedagen voor toewijzing gereed.
Ons advies
Vooraf geplande vakanties c.q. collectieve bedrijfsvakanties, moeten bij ziekte van een werknemer expliciet en actief, weer schriftelijk vastgesteld worden. Waarbij het duidelijk is dat de vakantiedagen opgenomen moeten worden. Voorgaande geldt ook voor een vakantieverzoek van een werknemer tijdens ziekte. Het advies van de bedrijfsarts dat er geen medisch bezwaar bestaat tegen de opname van vakantie, kan gewenst zijn.
