Minister van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft op 11 juni jl. een wetsvoorstel voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, voor internetconsultatie gelanceerd. De Wet Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) regelt het inkomen voor zelfstandigen als zij ziek zijn.
Zelfstandigen kunnen zich particulier verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid, maar een grote groep doet dit niet. Soms omdat de kosten te hoog zijn, soms omdat zij geen verzekering kunnen afsluiten door bijv. een medische aandoening of leeftijd.
Het kabinet wil daarom dat er voor zelfstandigen, net als voor werknemers, een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering komt die voor iedereen toegankelijk is. Een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering zorgt voor een gelijker speelveld tussen zelfstandigen onderling en tussen werknemers en zelfstandigen. Daarnaast voorkomt het dat risico’s rond arbeidsongeschiktheid worden afgeschoven op de samenleving.
De uitgangspunten van de BAZ zijn betaalbaar, uitlegbaar en uitvoerbaar. De wet is als volgt vormgegeven:
- De nieuwe verzekering wordt verplicht voor alle zelfstandigen die voor de inkomstenbelasting ‘winst uit onderneming’ genieten.
- Zelfstandigen die een jaar ziek zijn geweest (de zogenaamde wachttijd), kunnen straks in aanmerking komen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering.
- Zelfstandigen krijgen deze uitkering als zij niet meer in staat zijn om door ziekte het minimumloon te verdienen. Dat is anders dan bij de werknemersverzekering, waarbij er niet alleen wordt gekeken naar wat iemand nog kan, maar ook gekeken wordt naar wat iemand eerder verdiende.
- De uitkering is 70% van de winst vóór arbeidsongeschiktheid, tot maximaal het minimumloon. De uitkering loopt tot de AOW-leeftijd.
- Zelfstandigen gaan ongeveer 6,5% van hun winst uit onderneming aan premie betalen, tot maximaal ongeveer € 195 per maand gebaseerd op het minimumloon van 2024. Daarmee is er een duidelijke koppeling tussen de betaalde premie en de hoogte van de uitkering. De premie is fiscaal aftrekbaar.
- Zelfstandigen die dit vangnet onvoldoende vinden, zich liever particulier verzekeren of al een arbeidsongeschiktheidsverzekering hebben, kunnen zich particulier blijven verzekeren: de zogenaamde opt-out. Deze verzekering moet voldoen aan een aantal minimumvoorwaarden. Zo mag de hoogte van de uitkering bij arbeidsongeschiktheid niet lager zijn dan die van de publieke verzekering, moet de premie minimaal gelijk zijn aan die van de publieke verzekering en moet de verzekering lopen tot de AOW-leeftijd. Daarnaast komt er overgangsrecht voor bestaande verzekeringen.
Belangstellenden kunnen tot 23 juli 2024 op het wetsvoorstel reageren via de internetconsultatie.
