Hoe zit dat bij de DGA?
De gezagsverhouding in het arbeidsrecht is een veel omstreden begrip. Niet alleen maakt de gezagsverhouding het onderscheid tussen wel of geen dienstbetrekking (wet DBA), maar zien we het begrip ook terug bij de wet aanwijzing DGA.
Kijkend naar de aanwijzing DGA komt het begrip arbeidsverhouding om de hoek kijken bij wel of niet sociaal verzekeringsplichtig zijn van de aandeelhouder. Als basis wordt in de aanwijzing DGA uitgegaan dat als er sprake is van een minderheidsbelang én de statutair bestuurder kan conform statuten tegen zijn wil in ontslagen worden, dan geldt dat er sprake is van sociale verzekeringsplicht.
Bij een titulair directeur wordt gekeken of de drie elementen van de arbeidsovereenkomst aanwezig zijn, te weten: Persoonlijk verrichten van arbeid, loon en een gezagsverhouding. Als er sprake is van een arbeidsovereenkomst, geldt tevens de sociaal verzekeringsplicht.
‘De vrouw van’
Lastiger ligt het bijvoorbeeld bij de vrouw van de DGA. In de basis stelt de Belastingdienst dat er tussen man en vrouw geen gezagsverhouding kan zijn. Er gelden echter uitzonderingen. Het loonheffingshandboek geeft een aantal richtlijnen om inhoud te geven aan een gezagsverhouding en daarmee de eventueel gewenste verzekeringsplicht te bewerkstelligen. Feitelijk komt het erop neer dat indien de vrouw van de DGA als werknemer aangemerkt dient te worden, dat zij ook gelijkwaardig aan de overige werknemers behandeld moet worden. Dit kan (schriftelijk) onderbouwd worden door de volgende richtlijnen (zie handboek loonheffingen okt 2018):
- leiding en toezicht
- vergelijkbaarheid personeel
- werktijden, locatie, materialen, hulpmiddelen en gereedschappen
- manier waarop de werkende naar buiten treedt
- aansprakelijkheid voor risico’s
- concurrentie- en relatiebeding
- beloning
Praktisch gezien komt het erop neer dat de vrouw van de DGA een arbeidsovereenkomst heeft, aangemeld wordt bij de werknemersverzekeringen (Verzuim, WGA Hiaat), onder een eventuele toepassing van de cao valt, evenals andere werknemers pensioen ontvangt en jaarlijks beoordeeld wordt, etc.
Tip
Als er meer dan één DGA aanwezig is, dan is het aan te bevelen om de vrouw van de DGA onder leiding en toezicht van de andere DGA (niet zijnde haar echtgenoot) te stellen. Let wel: het is niet altijd duidelijk of er wel of niet sprake is van de sociale verzekeringsplicht. Bij twijfel kan je het voorleggen aan de personeelsadviseur.
