In december 2022 heeft de Tweede Kamer ingestemd met de Wet toekomst pensioenen. De Eerste Kamer gaat er nu mee aan de slag. Bedoeling is dat de wet op 1 juli 2023 ingaat en dat alle(!) pensioenregelingen op 1 januari 2027 voldoen aan de nieuwe wet- en regelgeving. Ons pensioenstelsel gaat op de schop! Aan jou de oproep de werkgevers onder jouw cliënten tijdig in kaart te brengen.
Dus, accountant: aan de slag!
Omdat alle pensioenregelingen onder de loep moeten worden genomen, is het belangrijk tijdig in beeld te hebben welke dossiers van jouw klanten extra aandacht moeten hebben. De overgangsperiode lijkt ruim, maar het is de vraag of er voldoende pensioenadviseurs zijn om alle werkgevers de aandacht te geven die nodig is.
Aanpassen van de arbeidsvoorwaarde pensioen
Pensioen is een arbeidsvoorwaarde en het aanpassen daarvan moet zorgvuldig gebeuren. Duidelijke communicatie hierover is belangrijk. Afhankelijk van de situatie is instemming nodig van diverse partijen (zie hierna). Als de wijziging een verslechtering van de regeling betekent, moeten deelnemers binnen of de buiten de pensioenregeling worden gecompenseerd.
Aangesloten bij bedrijfstak- of beroepspensioenfonds
Voor een werkgever die (verplicht) is aangesloten bij een bedrijfstak- of beroepspensioenfonds, wordt de aanpassing van de regeling door sociale partners opgepakt. De ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging en personeelsvergadering hebben het recht geïnformeerd te worden. Daarbij geldt voor de ondernemingsraad dat zij eveneens instemmingsrecht hebben. Het instemmingsrecht betreft besluiten tot vaststellen, wijzigen of intrekken van regelingen op grond van een pensioenovereenkomst (artikel 27 lid 1a en lid 7 WOR).
Regeling bij ondernemingspensioenfonds of verzekeringsmaatschappij/PPI
De werkgevers met een ondernemingspensioenfonds of een verzekerde regeling, moeten zelf in actie komen. De instemming van de individuele deelnemers en, voor zover aanwezig, een ondernemingsraad is meestal noodzakelijk. Net zoals de handtekening voor het akkoord van de partner van de deelnemer. De personeelsvertegenwoordiging en personeelsvergadering hebben het recht geïnformeerd te worden.
Achtergrond
De nieuwe wet heeft gevolgen voor zowel de toekomstige opbouw als de al opgebouwde pensioenen.
Nieuwe pensioenopbouw
In de Wet toekomst pensioenen mogen nieuwe pensioenaanspraken uitsluitend nog in een beschikbare premieregeling worden opgebouwd. In tegenstelling tot de nu nog toegestane eindloon- of middelloonregeling waarin het op te bouwen pensioen leidend is, is dan de premie het uitganspunt. De pensioenpremie wordt een gelijk percentage voor iedere deelnemer aan de betreffende regeling. Dus geen premiestaffel meer met een per leeftijdscohort oplopend percentage. Voor een jongere en een oudere deelnemer aan dezelfde regeling, met eenzelfde salaris en parttimepercentage, is de beschikbare premie exact gelijk. Doordat de pensioenpremie voor de jonge werknemer langer kan renderen, bouwt deze er (normaliter) een hoger pensioenkapitaal en dus een hoger pensioeninkomen mee op.
Bestaande pensioenaanspraken
Een van de grote uitdagingen betreft de bestaande pensioenaanspraken. Om te voorkomen dat we nog vele jaren worden geconfronteerd met pensioen onder de oude (huidige) regels, is het uitgangspunt dat pensioenfondsen de opgebouwde aanspraken omzetten naar het nieuwe systeem (invaren). Het gezamenlijk pensioenvermogen wordt verdeeld in pensioenkapitalen per deelnemer. Van de nieuwe regeling wordt verwacht dat deze een pensioen oplevert dat beter waardevast kan worden gehouden. Of dat zo is, is de vraag. Het totale beschikbare pensioenvermogen bij pensioenuitvoerders verandert immers niet door de nieuwe wet. Het vermogen wordt alleen anders – meer transparant – toegedeeld aan de deelnemers. Pensioenuitkeringen gaan straks meer schommelen door beleggingsrendementen. Maar ook in het huidige systeem wordt het pensioenvermogen belegd en worden uitkeringen al dan niet geïndexeerd of juist gekort.
Grote voordeel van het nieuwe pensioenstelsel is wel dat de deelnemer inzicht krijgt in de grootte van de eigen pensioenpot. Hopelijk kan de deelnemer dan meer weloverwogen keuzes maken over een gegarandeerd versus een variabel pensioen of bijvoorbeeld een periode hoog en daarna een laag pensioen.
Pensioen bij verzekeraar of PPI
Voor pensioenregelingen bij een verzekeringsmaatschappij en PPI komt een speciale overgangsbepaling. Ook deze regelingen moeten worden omgezet naar een beschikbare premieregeling voor zover ze dat nog niet zijn, maar hier kan een bestaande premiestaffel voor bestaande deelnemers behouden blijven. Voor de bestaande pensioenaanspraken bij verzekeraars geldt als uitgangspunt dat deze in stand blijven (niet worden ingevaren).
Vragen over pensioen algemeen? Bel Mariëtte Elling
Vragen over pensioen als arbeidsvoorwaarde? Bel Ilon Hemmelder
