Helpdeskvraag
Wat houdt de reflexwerking van het consumentenrecht in? Mijn klant heeft een kleine bakkerij en wil een bedrijfsauto kopen. Hoe zit het met zijn wettelijke bescherming?Antwoord
Zzp’ers en kleine ondernemingen (eenmanszaak, vof of kleine bv) kunnen in sommige gevallen gebruik maken van rechten die eigenlijk alleen consumenten toekomen en waarin de consument wordt beschermd en bevoordeeld. Dit is de reflexwerking van het consumentenrecht. Deze reflexwerking komt uit de jurisprudentie en wordt nog steeds ingekleurd en bijgeschaafd in de rechtspraak.
De voorwaarden voor de ondernemer
Voorwaarden voor de reflexwerking is dat de onderneming of ondernemer nauwelijks te onderscheiden is van een consument in de transactie. Grote bedrijven kunnen er dus geen beroep op doen, maar de bakker op de hoek misschien wel. Verder is het belangrijk dat de overeenkomst niet bij de normale activiteiten van de ondernemer hoort. De overeenkomst moet dus buiten het gebied van zijn eigenlijke professionele activiteit liggen.
De bakker uit deze helpdeskvraag die een bedrijfsauto koopt, kan waarschijnlijk een beroep doen op de reflexwerking. Hij heeft doorgaans even weinig ervaring met het kopen van een auto als een consument en dus een vergelijkbare positie ten opzichte van de autodealer.
Maar een websitebouwer die een hostingovereenkomst sluit, kan geen beroep doen op de reflexwerking, dit is een normale activiteit voor hem als ondernemer.
Algemene voorwaarden
De reflexwerking kan in principe voor alle consumentenbeschermende wetsartikelen gelden, maar komt vaak voor bij toepassing van algemene voorwaarden. Zo kan een kleine ondernemer op een makkelijke manier een beroep doen op de ongeldigheid van bepaalde voorwaarden (de zwarte en grijze lijst). En ook bij oneerlijke handelspraktijken, zoals misleidende of agressieve handelspraktijken, kan een beroep op de reflexwerking helpen.
Colportagewet
Bij sommige wetsartikelen die consumenten beschermen is een beroep op de reflexwerking lastiger. Bijvoorbeeld op het gebied van de colportagewet. De rechter heeft daarbij bepaald dat de wetgever, gezien het wetsvoorstel waaruit deze regeling voortkomt, uitdrukkelijk niet wil dat deze wet ook voor bedrijven geldt.
Dus de reflexwerking kan in sommige gevallen kleine ondernemers en ondernemingen een goede dienst bewijzen, ze kunnen zich hiermee beroepen op wetsbepalingen die consumenten ook beschermen.
